عادل فردوسی پور چه کرد تو این فوتبال؟ اصلا کی هست این فردوسی پور؟
عادل فردوسی پور تا همین چند وقت پیش، دلیل کم خوابیهای صبح هر سه شنبه ما فوتبالی ها بود. با سختی فراوان چشم باز میکردیم تا مسیر محل کار را در پیش بگیریم و تنها دلیل چشمان خواب آلودمان، دیدن برنامه ورزشی 90 با مجریگری عادل فردوسی پور بود. برنامه ای که در قالب ورزش و به خصوص فوتبال، مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه را عنوان میکرد، حرف دل مردم را میزد و طنزهای جذابش از زبان عادل فردوسی پور لبخندی تلخ و شیرینی روی لبانمان میآورد.عادل با عدالتش یکی از ما بوده و هست و به همین دلیل بر خودمان ملزم دانستیم تا در این مقاله از مجله هوادار نگاهی کوتاه به زندگی او بیاندازیم پس با ما همراه باشید.
عادل فردوسی پور، زاده یازدهمین روز از ماه مهر سال 1353 با 45 سال سن و ساکن تهران، یکی از تاثیرگزارترین افراد حال حاضر در رسانه های فارسی زبان است. اکثر ما او را با برنامه ورزشی 90 میشناسیم، با آن لبخند متعجب از سخنان مهمانش و نحوه خاص حرف زدن و شوخیهایش.
عادل فردوسی پور اصالتا اهل شهر رفسنجان در کرمان است و از زمان کودکی به همراه خانواده به شهر تهران آمده. در فضای مجازی نوشتهها حاکی از آن است که در محله شهرآرا تهران، در منطقه ستارخان (غرب تهران) دوران کودکی و نوجوانی خود را گذرانده است.
تنها کسانی که در آن سالها دوران دبستان خود را در مدرسه ذوقی گذراندهاند، میتوانند از خصوصیات عادل برایمان بگویند. در جایی خواندم که علی رقم علاقه شدید عادل به فوتبال، هیچ یک از افراد خانوادهاش به ورزش علاقه نداشتند و او تنها با اسرار فراوان توانست با پدرش چند باری به استادیوم برود. تا مدتی احتمالا پدر و مادرش نگران نمرات او بودند ولی با وجود این میزان از علاقه به فوتبال، عادل فردوسی پور دیپلمش را از دبیرستان نمونه البرز با معدل 18 اخذ کرد و احتمال میرود که در همین نقطه، خانواده دست از سرش برداشتهاند.
با پشتکار فراوان و درس خوان، عادل فردوسی پور به دانشگاه صنعتی شریف راه پیدا کرد و در رشته مهندسی صنایع شروع به ادامه تحصیل نمود و طبق اعلام ویکی پدیا، تا مقطع کارشناسی ارشد در همین رشته به کسب علم ادامه داد و حتی پایان نامهاش را نیز با موضوع پیش بینی نتایج مسابقات فوتبال با استفاده از تحلیل های رگرسیونی ارائه داد.
در آن زمان ها، دانستن زبان انگلیسی برای یک شخص ویژگی بارزی به حساب می آمد که عادل از آن بهره مند بود. علاقه شدیدش به زبان انگلیسی باعث شد تا عادل فردوسی پور در آینده یک سر و گردن از دیگران در گزارش فوتبال بالاتر باشد، چرا؟
آن روزها خواندن و تلفظ نادرست نام بازیکنان خارجی در میان گزارشگران امری طبیعی به شمار می رفت اما عادل به این علت که زبان انگلیسی را خوب بلد بود، مردم ایران را با گفتار و تلفظ درست نام فوتبالیست ها و باشگاه ها آشنا کرد و خود را یک رتبه بالاتر از سایرین قرار داد.
همین زبان انگلیسی باعث شد تا او به یکی از مدرسان دانشگاه شریف بدل شود.
از سال 1372 و در سن 19 سالگی و در همان ابتدا ورود به دانشگاه، عادل جوان کارش را بعد از تایید صلاحیت توسط اردشیر لارودی سردبیر روزنامه، به عنوان روزنامه نگار در ابرار ورزشی آغاز کرد. به علت تسلط بر زبان انگلیسی، ترجمه صفحه فوتبالی خارجی به فردوسی پور جوان سپرده شد.
بعد از قبولی در آزمون گزارشگری صدا و سیما از روزنامه نگاری فاصله گرفت و سرانجام در سال 73 کارش را به عنوان گزارشگر برنامه منتخب ورزشی آغاز کرد. برنامه ای آرشیوی که از شبکه سوم سیما در نیمه شب پخش میشد.
عادل کم کم پیشرفت کرد و توانست بعد از گزارشگری جام جهانی 1998، خودش را به صورت جدی در دنیای فوتبال ایران مطرح کند، به گونه ای که همگان او را بشناسند.
او که پایه گزار چندین برنامه تلویزیونی ورزشی از جمله برنامه سابق 90، فوتبال 120، جام طلایی، هتریک، بیست چهارده و بیست هجده، کلاسیکو و مجله لیگ قهرمانان اروپا است، به علت تسلط بر زبان خارجی، در زمینه ترجمه کتب ورزشی چون فوتبال در برابر دشمن که کتابی فوتبالی سیاسی است نقش بسزایی داشته و نشر چشمه با او در سال 1388 قراردادی امضا کرده بود.
کتاب دیگر عادل، کتاب جامع فوتبال است که 400 صفحه در خصوص فوتبال دارد و ترجمه آن از کتاب The Football Book، تماما توسط عادل فردوسی پور انجام شده است. این کتاب اولین بار در سال 2008 در انگلستان منتشر شد و در اردیبهشت سال 91 نیز در نمایشگاه بین المللی کتاب رونمایی شد.
عادل که توسط مجله نیوز و یک واشنگتن پست در سال 2009، یکی از 20 فرد قدرتمند ایران معرفی شده، حواشی جالبی نیز در زندگی خود داشته. یکی از این حواشی، تخلف رانندگی او در پی بازی ایران و چین در سال 1396 بود. به نقل از خودش آنقدر ترافیک زیاد بود که مجبور شد تخلفی مِلووو!!! به معنی ملایم انجام دهد و برای این که به موقع به گزارشگری بازی برسد، لاین مخالف ورزشگاه و اتوبان را به صورت یک طرفه و ورود ممنوع طی کند. آخر کجای این تخلف ملووو است جناب فردوسی پور عزیز؟
و اما در آخر، چرا برنامه ای با این قدمت و محبوبیت مانند برنامه ورزشی 90، تعطیل میشود؟
همه جا این موضوع عنوان شده و ما نیز تنها خط داستانی آن را بازخوانی میکنیم.
روایت از اختلاف بین علی فروغی، مدیر جوان شبکه سه و عادل فردوسی پور شروع شد. شخص جناب آقای فروغی این موضوع را عنوان کرده که اختلافش با شخص فردوسی پور است و نه برنامه 90.
قرار بود به دلیل حواشی بسیار زیاد و افشاگری های این مجری که حق و نا حقش را خدا مشخص میکند، تنها عادل از برنامه 90 کنار گذاشته شود، اما همان طور که فرزند والدین خودش را ترک نمیگوید، عوامل برنامه نیز اجرا بدون حضور عادل را نپذیرفتند و این گونه بود در نهایت پربیننده ترین برنامه تاریخ صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، جای خود را به یک برنامه مشابه به نام فوتبال برتر داد.
در جریان جشنواره جام جم، عادل فردوسی پور هنگام دریافت جایزهاش عنوان کرد که سختترین سال دوره کاریاش در صدا و سیما را پشت سر گذاشته است. درست پس از انتخاب شدن برنامه ۹۰ به عنوان برترین برنامه تلویزیونی جشنواره جامجم، عادل کنار گذاشته شد. اسفند ۹۷ تنها سه ساعت قبل از پخش آخرین برنامه ۹۰ در سال ۱۳۹۷، برنامه اجازه پخش از شبکه سه را دریافت نکرد. محمدحسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیما اعلام کرد که از سال جدید با تحولاتی ویژه، برنامه ۹۰ به روی آنتن خواهد رفت و این برنامه با گروهی جدید پخش خواهد شد. در راستای اعتراض به کنار گذاشتن عادل فردوسی پور از برنامه ۹۰، چهره های سرشناس زیادی از جمله علی دایی، پرویز پرستویی، حبیب رضایی، پیمان معادی، پیمان قاسمخانی، امیرمهدی ژوله به این اتفاق واکنش نشان دادند.
حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مصاحبه ای اعلام کرد: "وقتی در خصوص علت کنار گذاشته شدن فردوسی پور از صدا و سیما، از یکی از نهادهای امنیتی سؤال کردم، در جواب محبوبیت عادل فردوسی پور را علت حذف او از این نهاد عنوان کردند".
محمد سرافراز، رئیس سابق سازمان صدا و سیما نیز در کتابش، حذف عادل فردوسی پور را دستوری از جانب بیت رهبری عنوان کرده که چندین بار به وی ابلاغ شده بود ولی با مخالفت ایشان مواجه شده. سرافراز در کتابش به نام روایت یک استعفا، فشار دفتر رهبری برای تعطیلی این برنامه را، دخالت فردوسی پور در موضوعاتی غیر ورزشی نظیر مصاحبه با محمد جواد ظریف در شب یلدای سال ۱۳۹۴ عنوان کرده است.
البته تمام اینها تنها نوشتههای فضای مجازیست و ما آنها را نه تایید و نه رد میکنیم و این شما هستید که با قدرت تفکر و تصمیمگیری، درست و غلط را کشف خواهید کرد.
از دیدگاه اینجانب مهراد پیش قراول که نگارش این مقاله را بر عهده داشتم، هر شروعی باید پایانی داشته باشد و دارد، و این گونه بود که به پایان 20 سال فعالیت رسانه ای یک فرد مهم و تاثیر گذار در فوتبال و برنامه ای پربیننده در تلویزیون ملی جمهوری اسلامی ایران میرسیم. اما عادل که خود از زمین خاکی شروع کرده و با توپ پلاستیکی دو لایه به عرش رسیده، حتما باز هم در بین ما به نوعی دیگر حضور خواهد یافت.
ممنون که این بخش از مجله هوادار را دنبال کردید. تا درودی دیگر بدرود.